مطالعه پتانسیل اراضی کشت گندم دیم در استان گلستان با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)

افزایش روزافزون جمعیت و نیاز به تامین مواد غذایی مورد نیاز آن‌ها از دغدغه‌های اصلی دولت‌ها می‌باشد. شناسایی مکان‌های مناسب برای کشت نیز از الزامات این امر است. استان گلستان به واسطه برخورداری از شرایط مناسب جغرافیایی از جمله استان‌های برتر کشت گندم در ایران می‌باشد. این پژوهش با استفاده از داده‌های عناصر بارش، دما، ویژگی‌های خاک، توپوگرافی، شیب و داده‌های عملکرد گندم دیم استان گلستان به واکاوی مناطق مناسب کشت گندم پرداخته است. در واکاوی داده‌های عملکرد گندم دیم به‌دلیل نقص آماری موجود از روش همبستگی من- کندال و رگرسیون تک‌متغیره بهره برده شده و برای بازسازی عناصر اقلیمی نیز از روش‌های میان‌یابی و روش حداقل متوسط خطاها و نیز برای انجام واکاوی دمایی از روش درجه روز رشد استفاده گردید. براساس نتایج، روش میان‌یابی کریجینگ بهترین روش در ترسیم نقشه‌های هم‌ارزش و در مورد عامل بافت خاک روش فاصله وزنی معکوس بهترین روش می‌باشد. برای شناسایی استعداد اراضی گندم دیم استان گلستان با استفاده از روش همگرایی متقاطع، نقشه عوامل مورد مطالعه به‌صورت دو به دو با یکدیگر ترکیب شده و در نهایت نقشه استعداد اراضی در چهار طبقه حاصل شد. بدین صورت که طبقه با استعداد اراضی خیلی مناسب 4/4 درصد، طبقه با استعداد اراضی مناسب با 2/58 درصد، طبقه با استعداد اراضی حدوداً مناسب 17 درصد و طبقه با استعداد اراضی نامناسب 4/20 درصد مساحت استان را تشکیل می‌دهند. در نهایت مساحت و درصد مساحت کشت فعلی گندم در هر طبقه از استعداد اراضی استان گلستان تعیین شد. بر این اساس 4/4 درصد مساحت کشت فعلی گندم در اراضی با استعداد خیلی مناسب، 3/58 درصد در اراضی با استعداد مناسب، درصد 9/16 در اراضی با استعداد حدوداً مناسب و 4/20 درصد در اراضی با استعداد نامناسب قرار دارد.